اجزای تشکیل دهنده گیربکس

اجزای تشکیل دهنده گیربکس – در مقاله قبلی برای شما درباره نحوه عملکرد گیربکس و سیستم پیشرفته آن صحبت کردیم حالا در این مقاله آماده‌ایم تا اجزای مختلف این سیستم مهم در اتومبیل را نام برده و تعریف کنیم.

مقدمه

آیا از وظایف و اجزای تشکیل دهنده گیربکس یا جعبه دنده آگاهی دارید؟ آیا اطلاع دارید شفت چه کاری انجام می‌دهد؟ در این مقاله قصد داریم به شما اطلاعات مفید و کاملی را درباره گیربکس یا جعبه دنده، میل ماهک، شفت‌های گیربکس ارائه دهیم. گیربکس، به عنوان یکی از اجزای اساسی خودروها و ماشین‌آلات، نقش بسیار حیاتی در انتقال نیرو و تنظیم سرعت دارد. این سیستم پیچیده و حساس با اجزای مختلفی که به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل می‌کنند، توانایی تنظیم سرعت و افزایش یا کاهش نیرو را به بهترین شکل فراهم می‌کند.

یکی از وظایف اصلی گیربکس، تنظیم سرعت خودرو یا ماشین‌آلات است. این سیستم به کمک دنده‌ها، میل ماهک، و دنده برنجی، قابلیت تغییر نسبت تراکم نیرو به سرعت را فراهم وکنترل می‌کند. همچنین، گیربکس در ایجاد انتقال اثربخش نیرو از موتور به چرخ‌ها نقش اساسی دارد. با توجه به اینکه گیربکس یکی از اصلی‌ترین اجزا در سیستم مکانیکی خودروها و ماشین‌آلات است، شناخت بهتر از وظایف و اجزای تشکیل‌دهنده آن، به بهبود عملکرد و کارایی این وسیله حمل و نقل و ماشین‌آلات کمک بسیاری می‌کند.

گیربکس یا جعبه دنده و اجزا اصلی آن

گیربکس به عنوان یک اجزاء اساسی در ساختار اتومبیل، نقش حیاتی در عملکرد و بهره‌وری خودرو دارد. آشنایی با وظایف این قطعه می‌تواند به بهترین شکل از خودرو استفاده کنید و عمر قطعات را افزایش دهید. گیربکس یا جعبه دنده، یک قطعه مکانیکی است که با استفاده از نسبت‌های مختلف دنده، قدرت را از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌کند. معمولاً در میانه موتور و چرخ‌ها قرار دارد. و از چندین دنده، شافت یا شفت و بلبرینگ تشکیل شده است.

گیربکس از طریق یک کلاچ به شفت کرنک موتور متصل است. که این قابلیت را فراهم می‌کند که موتور و گیربکس موقتاً از هم جدا شوند هنگامی که دنده تغییر می‌کند. نقش اصلی گیربکس یا جعبه دنده ارائه مقدار مناسبی از قدرت و گشتاور به چرخ‌ها در سرعت‌های مختلف برای دستیابی به عملکرد و کارایی بهینه موتور و میزان مصرف سوخت است. اجزاء اصلی یک گیربکس یا جعبه دنده عبارتند از:

شفت کلاچ

همچنین به عنوان شفت حرکت نیز نامیده می‌شود. عملکرد شفت کلاچ به این شکل است که نیروی تولید شده از موتور را می‌گیرد و سپس قدرت را میان اجزاء دیگر توزیع می‌کند. یک کلاچ این شفت را به موتور و سایر اجزاء متصل می‌کند. و هنگامی که کلاچ را فعال می‌کنید، شفت حرکت می‌کند.

شفت مقابل یا ریل دنده شانه‌ای

دومین قسمت بزرگ گیربکس است. و شامل دنده‌های مختلف در اندازه‌های مختلف است که می‌توانند گشتاور کافی برای حرکت خودرو  را تولید کنند.

شفت اصلی

همچنین به عنوان شفت خروجی نامیده می‌شود. این شفت گشتاور ضروری را به خودرو ارائه می‌دهد. این قطعه دارای دندانه‌هایی است تا دنده‌ها قتدر باشند حرکت کنند.

بلبرینگ‌ها

بلبرینگ ها اساسی و مهم، از شفت‌های چرخان حفاظت می‌کند و اصطکاک را کمتر می‌کند.

چرخ دنده

چرخ دنده قدرت تولید شده را از یک شفت به شفت دیگری انتقال می‌دهند. گشتاور انتقالی از طریق دنده‌ها به تعداد چین و دندانه و اندازه دنده‌ها بستگی دارد.

انواع مختلف گیربکس در خودروها

گیربکس دستی

گیربکس دستی به راننده این امکان را می‌دهد که کنترل کاملی را بر روی دنده‌ها داشته باشد. و به صورت دستی دنده‌ها را تغییر دهد. این عمل همزمان با استفاده از چرخ دنده و کلاچ انجام می‌شود. انتقال‌های دستی نسبت به انتقال‌های اتوماتیک به صرفه‌تر و آسان‌تر در نگهداری هستند. مدل دستی به دلیل هزینه پایین و نگهداری آسان، یک گزینه مناسب برای گیربکس اصلی در خودروها است.

گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک نوعی گیربکس است که به طور خودکار دنده‌ها را تغییر می‌دهد و به دخالت دستی نیاز ندارد. از سنسورهای الکترونیکی برای نظارت بر سرعت خودرو و تغییر دنده با کمک یک واحد کنترل الکترونیک (ECU) استفاده می‌کند. گیربکس‌های اتوماتیک نسبت به انتقال‌های دستی راحت‌تر و ساده‌تر در استفاده هستند. اما برای نگهداری و تعمیر، پیچیده‌تر و گران‌قیمت‌تر هستند.

چگونگی عملکرد شفت‌های گیربکس

گیربکس خودرو با انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها توسط یک مجموعه از چرخ دنده برنجی که می‌توانند جهت و گشتاور را تغییر دهند، کار می‌کند. چرخ دنده‌ها با الگوهای مختلفی برای تولید سرعت‌های مختلف برای حفظ عملکرد موتور ترتیب داده شده‌اند. گیربکس خودرو توسط یک دسته یا یک اSelector الکترونیکی داخل خودرو کنترل می‌شود. و راننده دنده مورد نظر را انتخاب می‌کند.

در خودروهای مجهز به انتقال دستی، راننده باید با حرکت دنده یا انتخاب‌گر دنده، دنده‌ها را به صورت دستی تغییر دهد. در مقابل، در خودروهای مجهز به انتقال اتوماتیک، گیربکس از سنسورهای الکترونیکی برای تغییر دنده بر اساس سرعت و وزن خودرو استفاده می‌کند. شفت‌های گیربکس خودرو شامل شفت ورودی، شفت‌های متوازن، و شفت‌های اصلی هستند. شفت ورودی، همچنین به عنوان شفت حرکت و کلاچ نیز نامیده می‌شود.

شفت‌های گیربکس از طریق شفت کرنک به موتور خودرو متصل شده‌اند. و قدرت تولید شده توسط موتور خودرو را منتقل می‌کند. شفت متوازن مستقیماً با شفت کلاچ متصل است. و دنده‌ای دارد که به همه دنده‌های کلاچ و شفت اصلی متصل می‌شود.

علاوه بر این، بر اساس اتصال مستقیم با شفت حاوی قدرت تولید شده، و نسبت دنده، شفت متوازن می‌تواند با سرعت موتور یا یک سرعت کمتر حرکت کند. شفت اصلی یا شافت اصلی به یک سر با شفت یونیورسال و از سمت دیگر به شافت متوازن متصل است. این با سرعت خودرو و یک سرعت متفاوت از شافت متوازن حرکت می‌کند.

ماهک و میل ماهک

میل ماهک به عنوان ارتباط بین دسته دنده و ماهک عمل می‌کند. به‌طوری که با حرکت دسته دنده، میل ماهک را در حرکت قرار می‌دهد. عملکرد این قطعه فلزی به وسیله گیربکس مختلف متفاوت است، که می‌تواند دستی، الکترونیکی، خلائی یا هیدرولیکی باشد. امروزه، مکانیزم‌های دستی و الکترونیکی بیشترین استفاده را دارند. در حالت دستی، حرکت دست راننده باعث حرکت میل ماهک می‌شود.

در این شرایط، تعداد میل ماهک با تعداد دنده‌ها تغییر می‌کند. به عنوان مثال، در یک گیربکس ۴ سرعته، سه میل ماهک وجود دارد. در مکانیزم الکترومغناطیسی، حرکت میل ماهک بر اساس ارتباطات الکترومغناطیسی و ارتباط مگنت‌ها با هسته‌های آهنی و سیم‌پیچ‌های موجود در جعبه دنده ایجاد می‌شود.

این ارتباطات مغناطیسی موجب حرکت میل ماهک می‌شوند. میل ماهک به یک قطعه خمیده و فلزی متصل است که نیروی وارده از دسته دنده به آن منتقل می‌شود. حرکت ماهک به کشویی دنده چرخانده می‌شود، در نتیجه چرخ دنده‌ها فعال شده و سرعت خودرو تنظیم می‌شود. هر میل ماهک با یک ماهک مرتبط در گیربکس هماهنگی دارد.

کشویی دنده

کشویی دنده یک قطعه است که دارای شیارهای دوسویه می‌باشد. یک سوی آن به گونه‌ای طراحی شده است که ماهک در یکی از این شیارها قرار گرفته و حرکت آن را فراهم می‌سازد. از سوی دیگر، در شیار دیگر این قطعه در گیربکس، برنجی و یاتاقان قرار می‌گیرند. در اینجا، دنده مورد نظر انتخاب شده و به مدار وصل می‌شود. حرکت رفت و برگشت کشویی بر روی یک قطعه به نام توپی انجام می‌پذیرد.

دنده برنجی

دنده برنجی در گیربکس برای ایجاد درگیری بین کشویی دنده و یاتاقان‌ها به منظور انجام سریع و دقیقتر این درگیری استفاده می‌شود. این نوع دنده که در میان این دو قطعه قرار می‌گیرد، جسمی فلزی حلقه‌ای دارد و دارای دندانه‌هایی در اطراف آن است. به دلیل فرم دندانه‌دار، این دنده برنجی با سرعت بیشتری با یاتاقان‌ها چفت می‌شود.

به‌ویژه به خاطر اصطکاک بیشتر با آن‌ها. ویژگی اصطکاک بیشتر این دنده با یاتاقان‌ها باعث ایجاد یک درگیری مؤثر و سریع بین کشویی دنده و یاتاقان می‌شود. علاوه بر این، حضور دنده برنجی به همراه یاتاقان‌ها، نیروهای دورانی و طولی وارد آمده به آن‌ها را کاهش داده و عملکرد گیربکس را بهبود می‌بخشد.

سوالات متداول درمورد گیربکس یا جعبه دنده و اجزای تشکیل دهنده آن

آیا اصطلاح‌های “گیربکس” و “انتقال” به یک مفهوم هستند؟

معمولاً این دو اصطلاح به صورت متقابل استفاده می‌شوند. با این حال، در واقعیت، انتقال به معنای کل فرآیند مدار رانندگی است، که شامل گیربکس نیز می‌شود. اما در داخل موتور خودرو این گیربکس یا جعبه دنده است که به عنوان انتقال دهنده اصلی شناخته می‌شود.

برای چه از کلاچ استفاده می‌شود؟

درواقع کلاچ موتور را متصل و منفصل می‌کند. تا قدرت به چرخ‌ها ارسال شود یا نشود.

کدام گیربکس خودرو بهتر است؟

انتخاب بستگی به پارامترهای مختلفی مانند بودجه، مدل خودرو، عملکرد، آشنایی و غیره دارد. اگر با استفاده از گیربکس دستی آشنا نیستید، بهتر است از خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک استفاده کنید.

کدام نوع گیربکس خودرو بهره‌وری بیشتری دارد؟

نسل‌های قدیمی‌تر گیربکس‌ها اغلب بهترین بهره‌وری را داشته‌اند. به ویژه در مقایسه با گیربکس‌های اتوماتیک مانند گیربکس تورک کانورتر. با این حال، گیربکس‌های اتوماتیک تکامل چشمگیری یافته‌اند و بهره‌وری مشابه و حتی بهتری را ارائه می‌دهند.

نتیجه گیری

گیربکس، به عنوان یکی از اجزای حیاتی وسیله نقلیه، نقش بسیار اساسی در بهبود عملکرد و کارایی خودروها ایفا می‌کند. این سیستم پیچیده، با ترکیب مجموعه‌ای از اجزا اساسی، امکان انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها را به بهترین شکل فراهم می‌سازد.

 بنابراین، گیربکس به عنوان یک سیستم چندگانه، امکان بهینه‌سازی نیرو، تنظیم سرعت، و کاهش مصرف سوخت را به رانندگان ارائه می‌دهد. این اجزا با همکاری هماهنگ، تجربه رانندگی را بهبود می‌بخشند و به خودرو امکان عملکرد مطلوب در شرایط مختلف رانندگی را می‌دهد.